 | 14 april 2023 - Lezing door Prof Dr. Henny Lamers (Anton Pannekoek Sterrenkundig Instituut, Universiteit van Amsterdam)
Titel: “ Het raadsel van de sterrenhopen” Plaats: Sterrenzaal Ecomare. 20:00 uur.
Aan de hemel kunnen we prachtige sterrenhopen zien. Er zijn twee soorten sterrenhopen.
Open sterhopen bevatten duizenden tot tienduizenden sterren en zijn relatief jong; de meeste zijn jonger
dan een paar honderd miljoen jaar. Open sterhopen draaien in het vlak van de melkweg om het centrum.
Bolhopen daarentegen zijn heel oud, tot 12 miljard jaar toe, en bevatten honderdduizenden tot miljoenen
sterren. Bolhopen bewegen in een grote bol, die we de halo noemen, om het centrum van de melkweg.
Hoe komt het dat er twee soorten sterrenhopen zijn? Hoe zijn ze ontstaan? Waarom bewegen ze in
verschillende soorten banen? Waarom hebben de bolhopen veel minder zuurstof, koolstof enz. dan open
sterhopen?
Alle sterren worden geboren in sterrenhopen. Toch zijn er in onze melkweg veel meer losse sterren dan
sterren in sterrenhopen. Hoe komt dat?
De sterren van een sterhoop zijn allemaal bijna tegelijk geboren uit een reusachtige gaswolk en moeten dus
aanvankelijk allemaal dezelfde chemische samenstelling hebben gehad. Maar met de Hubble Ruimte
Telescoop is ontdekt dat de sterren in bolhopen zeer merkwaardige verschillen in samenstelling vertonen die
niet verklaard kunnen worden door hun evolutie. Hier is dus iets vreemds aan de hand. Aanvankelijk dacht
men dat het om uitzonderingen ging, maar het is inmiddels duidelijk dat bijna alle bolhopen dit
raadselachtige patroon vertonen. Hoe meer sterren een bolhoop heeft, des te vreemder zijn de
verschillen in samenstelling.
De spreker zal de eigenschappen van de bolhopen en open sterhopen bespreken en uitleggen waardoor ze
ontstaan zijn. Hij bespreekt ook mogelijke verklaringen voor de vreemde chemische samenstellingen
van sterren in bolhopen. Daarbij spelen misschien zelfs superzware sterren en zware zwarte gaten een rol.
Maar er blijven genoeg raadsels over!
Toegang € 5,00 - Donateurs en leerlingen OSG gratis.
Reserveren niet nodig. |
|
